Na podstawie ustawy zasiłkowej z dnia 24 czerwca 2021 roku zostaną wprowadzone liczne zmiany dotyczące ustalania prawa do zasiłków. Zmiany te będą obowiązywać już od dnia
01 stycznia 2022 roku.

• prawa do zasiłku chorobowego w przypadku zaległości w płatnościach składek,
• ustalania podstawy zasiłku chorobowego,
• zasiłku po ustaniu ubezpieczenia,
• podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w przypadku pobytu w szpitalu, czy też
• terminu wypłacania zasiłków przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Prawo do zasiłku chorobowy a zaległości w płatnościach składek

Jedną z istotnych zmian z punktu widzenia osób prowadzący działalność gospodarczą objętych dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym jest to, że opłacanie składek z opóźnieniem nie będzie powodowało ustania ubezpieczenia chorobowego. Do tej pory osoba prowadząca działalność gospodarczą zobowiązana była do złożenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiedniego wniosku, dzięki któremu pozyskałaby zgodę na opłacanie składek w terminie. Od dnia 01 stycznia 2022 roku osoby prowadzące działalność gospodarczą nie będę już składać tego typu wniosków, aby zachować prawo do zasiłku.

Ponadto w sytuacji, gdy niezdolność do pracy danej osoby powstanie w czasie, w którym nie opłaca składek w terminie, a zaległość z tytułu składek będzie wyższa niż 1% minimalnego wynagrodzenia, może zachować prawo do wypłaty zasiłku. Warunkiem zachowania tego prawa jest spłata zadłużenie w ciągu 6 miesięcy od powstania prawa do świadczenia. Z kolei zadłużenie wynoszące 1% minimalnego wynagrodzenia nie będzie miało negatywnego wpływu na wypłatę zasiłku.

Ustalanie podstawy zasiłku chorobowego

Zgodnie z obowiązującym przepisem art. 43 ustawy zasiłkowej podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Od dnia 01 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru zasiłku nie będzie się obliczać na nowo, w przypadku, gdy pomiędzy okresami pobierania zasiłków nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 1 miesiąc kalendarzowy, a rodzaj pobieranego zasiłku nie będzie miał znaczenia.

Zasiłek po ustaniu ubezpieczenia

Obecnie po ustaniu zatrudnienia pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy przez okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, nie dłużej jednak niż przez 182 dni lub 270 dni – gdy niezdolność spowodowana jest gruźlicą lub przypada w trakcie ciąży.

Nowe przepisy skracają okres z 182 dni do 91 dni, z wyłączeniem niezdolności do pracy przypada w trakcie ciążą, spowodowanej zachorowaniem na gruźlicę lub powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów. W przypadku wyżej wymienionych wyjątków okres pobierania zasiłku wynosić będzie jak dotychczas 270 dni.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego w przypadku pobytu w szpitalu

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 a ustawy zasiłkowej miesięczny zasiłek chorobowy, z pewnymi zastrzeżeniami, za okres pobytu w szpitalu wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Od dnia 01 stycznia 2021 roku miesięczny zasiłek chorobowy w przypadku pobytu w szpitalu będzie przysługiwał w wysokości 80%. Co najważniejsze znaczenie nie będzie miało to, czy osoba taka będzie hospitalizowana, czy też będzie w tym czasie przebywała w domu.

Terminu wypłacania zasiłków przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Do tej pory Zakład Ubezpieczeń Społecznych, będący płatnikiem zasiłku, zobowiązany był do wypłacenia zasiłku osobie uprawnionej niezwłocznie po przedłożeniu przez nią dokumentów potwierdzających prawo do świadczeń, nie później jednak niż w terminie 30 dni od daty ich złożenia.

Nowe przepisy wprowadzają zmiany w zakresie obowiązku wypłacania zasiłków przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w ten sposób, że termin ten nie może być dłużysz niż 30 dni od dnia wyjaśnienia okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłku, przy czym w przypadkach spłaty zadłużenia przez osobę podlegająca dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (patrz wyżej), nie później niż w ciągu 60 dni od dnia spłaty całości zadłużenia.

Mając powyższe na uwadze należy uznać, że niekorzystną zmianą z punktu widzenia pracownika jest wprowadzenia skróconego okres ubezpieczenia po ustaniu stosunku zatrudnienia z 182 dni do 91 dni. Z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej wynika jednak, że proponowane zmiany w tym zakresie mają na celu przede wszystkim ograniczenie nadużyć związanych z wykorzystywaniem zwolnień lekarskich oraz ochronę pracodawców przed nieuzasadnionymi nieobecnościami pracownika w zakładzie pracy.