Dnia 31 lipca 2020 roku zakończył się nabór wniosków o subwencje finansową z Polskiego Funduszu Rozwoju (dalej: PFR) dla sektora MŚP. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez PFR, do przedsiębiorców trafiło ponad 60 mld zł. Z zapowiedzi medialnych wynika, że na przełomie sierpnia i września mają ruszyć kontrole. Polski Fundusz Rozwoju opracował algorytm, który pozwoli mu typować firmy do kontroli – nas czym się on opiera i co będzie sprawdzane opisaliśmy poniżej.
Przyznanie subwencji oparte było przede wszystkim na oświadczeniach przedsiębiorców, a także deklaracji w zakresie m.in. spadku obrotu oraz liczby zatrudnionych na podstawie dokumentów finansowo – księgowych (m.in. deklaracja VAT-7, deklaracje ZUS RCA) weryfikowanych automatycznie przez PFR.
Pozytywne rozpatrzenie wniosku i otrzymanie subwencji nie jest jednak ostatnim etapem procedury w zakresie pozyskiwania subwencji przez wnioskodawców. PFR zakłada bowiem kontrole przedsiębiorców zarówno w zakresie oświadczeń złożonych na etapie wnioskowania o subwencję, jak i późniejszego wydatkowania środków, a także dalszego prowadzenia działalności gospodarczej, utrzymania stanu zatrudnienia oraz ewentualnego kolejnego spadku obrotu, czyli warunków niezbędnych do umorzenia części subwencji.
1. Kontrola w zakresie oświadczeń może dotyczyć:
a) kwestii powiązań z innymi przedsiębiorcami.
np. Jeśli okaże się, że przedsiębiorca jest powiązanymi z innymi podmiotami i łączne obroty, suma bilansowa oraz liczba pracowników przekracza warunki dla średniego przedsiębiorcy – PFR może wydać decyzję o zwrocie udzielonego wsparcia.
b) wartości dotychczas udzielonej pomocy publicznej.
Wartość udzielonej pomocy publicznej nie może przekroczyć 800 tys. euro.
2. Kontrola w zakresie wydatkowania środków
W przypadku wydatkowania środków, przedsiębiorca musi pamiętać o tym, iż środki te nie mogą zostać wydatkowane w sposób dowolny. Brak jest jednak listy kwalifikowanych wydatków na pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej. Regulamin subwencji wskazał jedynie wydatki, na które dofinansowanie nie może zostać przeznaczone,
tj. m.in. przejęcie innego podmiotu oraz płatności do właściciela (np. w formie wypłaty dywidend).
Kwestia wydatkowania subwencji wymaga szczególnej ostrożności przedsiębiorców z uwagi na to, że nie ma możliwości podwójnego wydatkowania środków na ten sam cel. Ma to istotne znaczenie w kontekście otrzymania innych dofinansowań, np. dofinansowania do wynagrodzeń pracowników. Przedsiębiorca powinien zatem dochować należytej staranności w planowaniu wydatków. Warto pomyśleć nad wprowadzeniem odrębnej ewidencji wydatkowania tych środków.
3. Kontrola w zakresie umorzenia części subwencji
Kontrole w zakresie umorzenia części subwencji rozpoczną się w 13 miesiącu po otrzymaniu środków pieniężnych. W przypadku kontynuowania prowadzenia działalności gospodarczej, kwota subwencji zostanie umorzona w wysokości 25%. Wartość umorzenia może ulec zwiększeniu w przypadku utrzymania stanu zatrudnienia (25%) oraz poniesionej skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży (do 25%). Średni stan zatrudnienia musi zostać utrzymany w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego datę złożenia wniosku o udzielenie subwencji finansowej, w stosunku do średniego stanu zatrudnienia w 2019 r. Natomiast w przypadku straty przedsiębiorcy, kwota umorzenia subwencji (do 25%) zostanie pomniejszona o skumulowaną stratę gotówkową na sprzedaży w okresie 12 miesięcy licząc od pierwszego miesiąca, w którym przedsiębiorca odnotował stratę po 1 lutego 2020 r. lub od miesiąca w którym udzielona została subwencja finansowa.
Maksymalna kwota umorzenia może wynieść 75%.
W zakresie weryfikacji wyżej wymienionych danych, PFR ma możliwość współpracy z m.in. Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Krajową Izbą Rozliczeniową, bankami, Ministrem Finansów, Krajowym Rejestrem Sądowym, Krajową Administracją Skarbową, oraz innymi instytucjami finansowymi.